ŞİVEMİZ
NAPON :NE YAPIYORSUN
NEDON :NE EDİYORSUN
GIZAN :ÇOCUK
BABIÇ :AYAKKABI
SINDI :HAYVAN KILLARINI KEMEYE YARAYAN MAKAS
PISAT :ELBİSE
GÖNEK :GÖMLEK
ZIBIN : BOYUN KULSAKSIZ ELDE DİKİLEN GÖMLEK
EFE :AĞABEY
BUBA :BABA
BILLA .ABLA
KULAK .ŞAPKA
BABA .BERABER
EYİ .İYİ
GÜZE .GÜZEL
HİNDİK .ŞİMDİK
SABATTAN .slında kelime anlamı SABAHTAN ama biraz önce anlamında kullanılır
DEMİN :AZ ÖNCE
BIRAZDAN :BİRAZDAN
İRİM : CİRİM YER MEVKİ
AYAZLIK :BİR NEVİ AHŞAP BALKON
ÇÜVEŞ .GÜNEŞ
IBRIK :İBRİK (SU TAŞIMA KABI
GÜGM :GÜĞÜM,
OKLA :OKLAVA
HAPAZ :EKMEK ÇEVİRME ALETİ
GALAN :TAM SÖZCÜK ANLAMINI BİLMİYORUM (KADAR)
GAYLAN :,,,,,BUDA ÇOK KULLANILIRDI am tam anlamını bilmiyorum
GAZTA :GAZETE
IRADO :RADYO
GÜMEŞ : PETEK BAL
YIMIRTA :YUMURTA
YEMİŞ .İNCİR
ALMA :ELMA
CANDIRMA :JANDARMA
MAKİNE :ESKİDEN (ARABA) YA DENİRDİ
SİZİNDE AKLINIZA GELEN KELİMELERİMİZ VARSA YAYINLAYALIM
Şive konuşma tarzıdır. Şive aksan olarak da adlandırılabilir. Bir dilin bölgesel söyleniş tarzıdır. (Bir ana dilin içinden çıkmış, tarihte ondan ayrılmış kollarına da bir kısım dilbilimci şive demektedir. Kıpçak şivesi gibi.)
Hasan Eren ağız kavramını şöyle tanımlamaktadır: Bir dilin sınırları içinde bölgelere göre değişen söyleyiş özelliği (Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü, Ankara 1999). Bu durumda, lehçe dışında ağız, şive, aksan aynı anlama gelmektedir. Karadeniz aksanı, Karadeniz şivesi, Karadeniz ağzı gibi.
Şivenin sebepleri fonetik ve morfolojik, folklorik farklılıklardır. Bir şivede en eski dil yapılarından, komşu dillerden öğeler bulunabilir. Coğrafik şartlara göre halkın gırtlak yapısı eski dilin seslerine aşina olabilir (Şanlıurfa ağzında ayın çatlatmak gibi).
Türkiye'de çokşiveli bir dil coğrafyası bulunmaktadır. Ortak dil Türkçenin ortak ağzı İstanbul ağzıdır. Ancak, şive konusu sadece dilbilimine ait bir kavram değil halkbiliminin de yakından incelediği bir konudur.
Anadolu'daki Müslüman Türk, Hıristiyan, Musevi kültür mirası yüzyıllardır bir gelenek görenek inşa etti. Tarih içinde akınlar, göçler, sürgünlerle kuzeyden, güneyden, batıdan, doğudan çeşitli kültürler gelip geçti veya yerleşti. Araplar, Kürtler, Çerkesler, Gürcüler, Lazlar, Arnavutlar, Boşnaklar, Bulgarlar vb kendi dil ve halk geleneklerini bu coğrafyada yaşattılar. Bütün bu unsurlar halk kültürünü oluşturdu. İşte bugün bir dilin çeşitli şivelerini bütün bu coğrafyayı toplayan İstanbul'da görmek mümkündür: Gitmek örneğinde:
-Karadeniz: cideyrum.
-Ege: gidiyom.
-Trakya: gitcem, örneklerindeki gibi.
Bireylerin anadili ile ana dili farklı olabilir. Anadili Türkçe olan bireyin ana dili Arapça olabilir. Arapçayı aileden öğrendiğinde, gırtlağındaki ayın gibi çatlamalı harfler anadiline yansır. Urfa, Antep ağızlarında böyledir.
Lehçe ile şiveyi karıştırmamalıdır. Lehçe, bir anadilin koludur. Türkçenin belli başlı şiveleri Ege, Orta Anadolu, Trakya, Karadeniz, Rumeli, Doğu, Güneydoğu ağızlarındadır.
Şivelerde dilbilgisi kuralları yoktur. Bölge kültürünü, yöre özelliklerini taşır. Dilde, özellikle konuşma dilinde tekdüzeliği kaldıran, empati uyandıran bir yanı var dır köyümüze ait bir kaç kelime ZAMANLA ŞİVEMİZDEN ÖRNEKLER EKLENECEK BU KONUDA KÖY HALKIMIZINDA YARDIMLARINI BEKLİYORUM.... GERİTLİKAMERAFOTO@HOTMAİL.COM
